انواع لاینرهای ولو پروانه ای

استفاده از سیت‌هایی از جنس الاستومر در شیرآلات پروانه‌ای باعث شده است تا میزان نشتی در آن‌ها به صفر برسد. استفاده از این الاستومر‌ها امکان استفاده از چدن در ساخت بدنه این نوع از شیرآلات را نیز فراهم آورده است. قیمت تمام شده شیرآلات پروانه‌ای الاستومری به دلیل داشتن بدنه چدنی و همچنین وجود خود الاستومر‌ها به جای رینگ‌های فلزی با جنس‌های گران قیمتی چون استنلس استیل یا اینکونل، باعث کاهش قیمت تمام شده در ساخت این مدل از شیرآلات نسبت به شیرآلات پروانه‌ای فلز به فلز شود. قیمت شیرآلات پروانه‌ای در مقایسه با بسیاری از شیرآلات مشابه دیگر همانند گیت ولو‌ها نیز کمتر است.

شیرآلات پروانه‌ای با الاستومر‌ها یا تیپ A یا General

شیرآلات پروانه‌ای با الاستومر‌ها یا تیپ A یا General که در مقاله آموزشی شیرآلات پروانه‌ای به طور مفصل تشریح شدند، وزن کمتر و تعمیرات ساده‌تری نیز دارند. تمامی عوامل اشاره شده باعث شده است تا استفاده از شیر آلات پروانه‌ای معمولی بسیار پرکاربرد و پرمصرف شده و روز به روز علاقه‌مندی به استفاده از آن‌ها در صنایع مختلف بیشتر شود.

هنگام طراحی پایپینگ و خرید شیرآلات پروانه‌ای، باید جنس سیت یا الاستومر ولو پروانه‌ای با توجه به پارامتر‌هایی چون جنس سیال، دما و فشار کاری، میزان نفوذ‌پذیری سیال، ویسکوزیته، خواص خورندگی و سایش و… به دقت انتخاب شود. الاستومر‌های مختلف خواص بسیار متنوعی دارند که انتخاب درست آن‌ها مستلزم شناخت خواص هرکدام به صورت کامل می‌باشد.

پرکاربرد‌ترین لاستیک‌های به کار رفته در شیر‌های پروانه‌ای

در ادامه به تشریح پرکاربرد‌ترین لاستیک‌های به کار رفته در شیر‌های پروانه‌ای پرداخته شده است.

EPDM:

رایج‌ترین جنس سیت در شیرآلات پروانه‌ای لاستیک مشکی رنگی از جنس EPDM می‌باشد. EPDM یا Ethyl-Propylene که مخفف کلمه ethylene-propylene-diene-monomer است قابلیت تحمل دما در بازه ۲۵- تا ۱۲۰ درجه سانتیگراد را دارد و مقاومت بسیار خوبی در برابر سایش و پارگی دارد. لاستیک EPDM در برابر بسیاری از اسید و باز‌های ضعیف مقاومت شیمیایی خوبی دارد. در برابر مواد روغنی و نفتی بسیار ضعیف می‌باشد بنابراین در مواقعی که سیال شامل هیدروکربن‌ها، روغن‌های معدنی، الکل‌ها، اسید‌های قوی و هوای فشرده است نباید از این مدل الاستومر استفاده کرد. از نظر میزان کاربرد، EPDM پرمصرف‌ترین مدل لاستیک در شیرآلات پروانه‌ای می‌باشد و در صنایع مختلف پر مصرف‌ترین الاستومر می‌باشد.

NBR:

نام دیگر NBR همان BUNA-N می‌باشد که مقاومت بسیار خوبی نسبت به روغن، آب، سیال‌های هیدرولیکی و حلال‌های شیمیایی دارد. استحکام کششی و فشاری بالا و مقاومت خوب در برابر سایش از مهم‌ترین ویژگی‌های الاستومر NBR است. در ایران از شیرآلات پروانه‌ای با سیت NBR برای سیال‌هایی چون اسید چرب، انواع روغن‌ها، الکل‌ها، هوای فشرده، پروپان، بوتان، گازوییل، گریس و گلیسیرین و گاز‌های خنثی استفاده می‌شود. لاستیک NBR به رنگ مشکی بوده و تا دمای ۸۰ درجه سانتیگراد قابلیت تحمل دما را دارد. بعد از شیرآلات پروانه‌ای EPDM، شیرآلات پروانه‌ای NBR پرمصرف‌ترین نوع از شیرآلات پروانه‌ای Soft Seat می‌باشند. لازم است اشاره شود که استفاده از ولو‌های پروانه‌ای سیت NBR برای اکسیژن، سولفید هیدروژن، اسید فنول، استون، گاز ازن، اسید نیتریک داغ توصیه نمی‌شود.

الاستومر NBR مشکی مخصوص شیرآلات پروانه ای

الاستومر NBR به رنگ سفید یا White NBR نیز وجود دارد که مخصوص صنایع غذایی می‌باشد.

PTFE:

PTFE یا Poly tetra fluoro ethylene نوعی از سیت شیر‌های پروانه‌ای می‌باشد که قابلیت تحمل دما تا ۲۰۰ درجه سانتیگراد را دارد. شیر پروانه‌ای PTFE که با نام پروانه‌ای تفلونی شناخته می‌شود، بسیار مناسب برای سیال‌های با خورندگی بالا مانند اسید‌ها می‌باشد. تفلون در خانواده Fluoro elastomer‌ها قرار می‌گیرد که مقاومت شیمیایی و حرارتی آن‌ها مثال زدنی است. در هر خطی که میزان خوردگی سیال به حدی بالا باشد که نتوان از الاستومر‌های معمولی مانند شیر پروانه‌ای EPDM و یا NBR استفاده کرد، از شیر پروانه‌ای PTFE یا تفلونی استفاده می‌شود. PTFE به رنگ سفید بوده که یک عایق الکتریکی بسیار مناسب نیز هست.
شیر پروانه‌ای تفلونی برای سیال‌هایی چون سوخت‌ها و مواد شیمیایی خورنده، مواد معدنی، محلول‌های نمک، هیدروکربن‌های پایه کلر و خود کلر استفاده می‌شوند.

VITON:

شیر پروانه‌ای وایتون که با اسم‌های FKM یا FPM نیز شناخته می‌شوند خواصی بسیار مشابه با شیرآلات پروانه‌ای تفلونی دارند. وایتون که از خانواده Fluoro carbon‌ها می‌باشد به رنگ مشکی و قرمز ساخته می‌شود و قابلیت تحمل دما تا حدود ۱۶۰ درجه سانتیگراد را دارا می‌باشد. از شیر پروانه‌ای Viton می‌توان برای مواد معدنی، محلول‌های نمکی، کلر، مواد نفتی و روغن‌های پتروشیمی و… استفاده کرد اما به هیچ عنوان نباید برای بخار و یا آب داغ از آن‌ها استفاده کرد.

لاینرها از سمت راست به چپ به ترتیب، SBR، Silicon، FPM، EPDM/NBR White، EPDM/NBR Black می‌باشند.