شیر خودکار

نمایش 1–9 از 16 نتیجه

...

محصول به لیست شما اضافه شد.

چک ولو چیست؟

چک ولو یک مدل از شیرآلات اتوماتیک می باشد که به مایعات و گاز ها از یک طرف اجازه عبور می دهد اما از طرف دیگر جلوی برگشت آن ها را می گیرد. سیال از ورودی شیر با فشار زیاد، مجرابند یا عضو مسدود کننده چک ولو را حرکت داده و در جهت مجاز شروع به حرکت می کند اما هنگامیکه فشار خط افت می کند و سیال در صدد برگشت هست مجرابند به حالت اولیه خود بر می گردد تا از برگشت سیال جلوگیری کند به همین دلیل به این مدل از شیرآلات اتواتیک، Non Return Valve نیز اطلاق می شود. چک ولو یا شیرخودکار وظیفه حفاظت از تجهیزات حساسی مانند پمپ، کمپرسور و … را دارد. به چک ولو ها با توجه به مدل تولید آن‌ها، کاربردشان و نحوه عملکرد اسامی مختلفی اطلاق شده است. به طور مثال دیسک چک ولو یا چک ولو دیسکی، لیفت چک ولو، چک ولو دبل پلیت، چک ولو سینگل پلیت، چک ولو پیستونی یا شیر خودکار پیستونی، چک ولو سوپاپی، بال چک ولو، چک ولو ویفری، چک ولو دریچه ای از انواع اسامی شیر خودکار می باشند.

انواع شیر خودکار

انتخاب نوع چک ولو با توجه به فاکتورهایی همچون نوع سیال، دما و فشار کاری، جهت خط لوله (عمودی یا افقی)، نمودار افت فشار و سرعت مجاز سیال،  سایز خط لوله و پارامترهای دیگری معین می شود. نحوه حرکت مجرابند یا دیسک چک ولوها و نوع کانکشن آنها را به دسته ها و گونه های مختلفی تقسیم کرده است.

سویینگ چک ولو

سویینگ چک ولو یا شیر خودکار دریچه ای از مرسوم ترین مدل های شیرهای یک طرفه می باشند که می توانند برای سیال های مختلفی به کار گرفته شوند. این نوع از شیر خودکارها، به صورت فول پورت می باشند و دیسک در هنگام عبور سیال کاملا از مسیر خارج می شود. مهم ترین قسمت سویینگ چک ولوها یا چک ولوهای دیسکی، همان دیسک آن ها می باشد که عمدتا حول یک محور دوران 90 درجه انجام می دهد و مسیر سیال را باز و بسته می کند. افت فشار در این تایپ از چک ولوها نسبتاً کم می باشد. در شکل زیر، یک مدل چک ولو سویینگ فلنجی قابل مشاهده است.

سویینگ چک ولو دریچه ای فلنجی استنلس استیل

چک ولو های SWING می توانند به صورت فلنجی، ویفری، لاگ و دبل فلنجی ساخته شوند. چک ولو های ویفری سویینگ می توانند به صورت طول کوتاه و طول بلند تولید شوند.

خود سوینگ چک ولوها بر اساس کانکشن به خط لوله به انواع مختلفی تقسیم بندی می شوند که یک مدل آنها ویفر چک ولوها هستند. در شکل زیر یک مدل ویفر چک ولو قابل مشاهده است. ضخامت بسیار کم این نوع از چک ولوها باعث کاربرد فراوان آن ها درصنایع گوناگون شده است.  چک ولو بین فلنجی ای ویفر چک ولو دیسکی برای سیال هایی که ذرات دوغابی شکل جامد در آن ها وجود دارد بسیار کاربردی هستند.

ویفر سویینگ چک ولو استنلس استیل GESTRA

چک ولو دبل پلیت

این نوع از شیرآلات خودکار دارای دو دیسک هستند که با چرخش 90 درجه حول محور وسط ولو مسیر سیال را باز کرده یا مسدود می کنند. چک ولو های دبل پلیت می توانند به صورت دبل فلنج، ویفر و لاگ ساخته شوند. شیر خودکار دبل پلیت ویفری عمدتاً با متریال بدنه چدنی و استنلس استیل ساخته می شوند.

در جدول زیر می توان ابعاد فیس تو فیس شیر خودکار دبل پلیت و تک پلیت و همچنین شیر خودکارهای بین فلنجی سویینگ را مقایسه کرد.  فیس تو فیس چک ولو در کلاس 150، 300، 600، 900، 1500 و 2500 در این جدول مشخص شده است.

CLASS 2500 CLASS 1500 CLASS 900 CLASS 600 CLASS 300 CLASS 150 DN NPS
LONG SHORT LONG SHORT LONG SHORT LONG SHORT LONG SHORT LONG SHORT
70 – 70 19 70 19 60 19 60 19 60 19 50 2
83 – 83 19 83 19 67 19 67 19 67 19 65 2 ½
86 – 83 22 83 19 73 19 73 19 73 19 80 3
105 – 102 32 102 22 79 22 73 19 73 19 100 4
159 – 159 44 159 35 137 29 98 22 98 19 150 6
206 – 206 57 206 44 165 38 127 29 127 29 200 8
250 – 248 73 241 57 213 57 146 38 146 29 250 10
305 – 305 – 292 – 229 60 181 51 181 38 300 12
– – 356 – 356 – 273 67 222 51 184 44 350 14
– – 384 – 384 – 305 73 232 51 191 51 400 16
– – 468 – 451 – 362 83 264 76 203 60 450 18
– – 533 – 451 – 368 92 292 83 219 64 500 20
– – 559 – 495 – 438 – 318 – 222 – 600 24

بال چک ولو

این نوع از شیرآلات یک طرفه دارای عضو مسدود کننده به شکل گوی می باشند که با توجه به فشار حرکت سیال و نیروی وزن به بالا و پایین حرکت می کند. این نوع از شیرآلات خودکار می توانند با بدنه های چدنی، فولادی  و استنلس استیل ساخته شوند و کانکشن آن ها عمدتاً به صورت فلنجی، دنده ای یا جوشی هستند.  استفاده از بال چک ولو پلاستیکی UPVC، PP، PVDF بسیار مرسوم هستند. این نوع از خودکار ضد اسید می توانند به صورت فنر دار و بدون فنر استفاده شوند. از معروف ترین برندهای Ball check valve می توان به برند RICHTER, XOMOX, FLOWSERVE, +GF, ASAHI, PIMTAS, DANFOSS, BONNEY FORGE, LVF اشاره کرد.

پیستون چک ولو

این نوع از چک ولو یک مدل از لیفت چک ولوها هستند که عضو مسدود کننده آن ها به شکل یک پیستون هست که با استفاده از فنری که در پشت آن تعبیه شده است به نقطه اولیه خود باز می گردد. هنگامی که جریان در داخل لاین برقرار است فشار و نیروی حاصله از سیال باعث می شود تا پیستون از نشیمنگاه جدا گردد و در واقع شیر خودکار باز شود اما در هنگامی که جریان سیال ورودی قطع می شود مجرابند پیستونی چک ولو به استفاده از فشار فنر پشتش به حالت اولیه بر می گردد و مسیر لاین را می بندد. اگر نشیمنگاه پیستون چک ولو ها از نوع فلزی باشد آنگاه از این نوع از شیر یک طرفه در جاهایی می توان استفاده کرد که بروز کمی نشتی در اثر برگشت جریان از داخل ولو قابل قبول باشد. یکی از مهم ترین کاربرد پیستون چک ولوها (Piston Check Valve) جهت جلوگیری از برگشت جریان میعانات حاصله از تله بخار یا Steam Trap می باشد.

اجزای مختلف چک ولو

اجزای شیر خودکار شامل موارد زیر است:

بدنه:

بدنه شیرآلات خودکار می تواند به صورت کربن استیل، استنلس استیل، برنجی، برنزی و پلاستیکی ساخته شود. چک ولو کربن استیل با متریال های A216 WCB و LCB از پرکاربردترین مدل شیرآلات یک طرفه هستند که برای سیال هایی همچون آب، بخار، بنزین، اسید ، نفت و … به کار برده می شوند. شیرهای خودکار فلنجی استنلس استیل در متریال های CF3, CF8, CF3M, CF8M و … تولید می شوند. چک ولو 304 و 316 نیز در صنایع مختلفی استفاده می شوند.

شیرهای خودکار از نقطه نظر روش ساخت بدنه به سه دسته کلی فورج، ریخته گری و ماشینکاری تقسیم بندی می شوند. چک ولو فورج عمدتاً در کلاس 800 و 1500 و 2500 ساخته می شوند ولی چک ولو ریخته گری شده می تواند در کلاس های 150، 300، 600، 900، 1500، 2500 و همچنین در PN10, PN16, PN25, PN40, PN63, PN125 و … ساخته شود. از مدل های چک ولوهای مایشنکاری شده می توان به چک ولو های سویینگ دریچه ای اشاره کرد. این نوع از چک ولو دیسکی از میلگردهای توپر تراش داده می شوند.

توع بدنه در چک ولوهای فلنجی و جوشی می تواند به صورت مستقیم T شکل و همچنین به صورت چک ولو 45 درجه y type ساخته شوند. چک ولوهای انگل یا Angle type check valve می توانند به صورت بال چک ولو 45 درجه یا به صورت پیستون چک ولو 45 درجه زاویه دار تولید شوند.

دیسک یا مجرابند:

همانطور که پیش تر نیز اشاره شده است با توجه به نوع چک ولو (چک ولو دریچه ای، چک ولو دبل پلیت، چک ولو دیسکی، چک ولو تک پلیت فنر دار، چک ولو تک پلیت لولایی، چک ولو پیستونی، چک ولو توپی یا بال چک ولو و …) عضو مسدود کننده حالت های مختلفی دارد.  مهم ترین نکته در انتخاب متریال دیسک چک ولو ها، این است که متریال دیسک حداقل باید مقاومت به خوردگی به اندازه بدنه ولو داشته باشد. دیسک آسیب پذیر ترین قسمت شیرهای خودکار می باشد بنابراین در عمده چک ولوها دیسک ها قابل تعویض و تعمیر هستند.

سیت یا نشیمنگاه:

سیت در چک ولوها می تواند به صورت Soft seat یا Metal seat باشد. عمده چک ولوهای دریچه ای به صورت فلز به فلز هستند.در چک ولوهای کلاس 800 و 1500 سیت شیرها می تواند به صورت F6, 304, HF, Monel, 316, Alloy 20 و … باشند. در شیر یک طرفه های سافت سیت، استفاده از اوریگ هایی همانند وایتون، تفلون یا PTFE، EPDM و … مرسوم است. در این مدل از شیرهای یک طرفه، نشتی مجازی وجود ندارد و میزان نشتی باید دقیقا صفر قطره باشد.

کانکشن:

کانکشن شیرهای خودکار می تواند به صورت فلنجی، جوشی، دنده ای باشند. شیرهای خودکار فلنجی می توانند به صورت RF و همچنین RTJ ساخته شوند.

با توجه به نوع چک ولو اجزای مختلفی در آن می تواند تعبیه شود. به طور مثال در شیر خودکار دبل پلیت یا Double plate check valve، فنر تعبیه شده از اجزای بسیار مهم عملکرد دبل چک ولوها هست. این فنر که عمدتاً از جنس متریال هایی همچون استنلس استیل 304 و 316 ساخته می شوند بازگشت دیسک به نقطه اولیه را تضمین می کنند. در استانداردهای دیگری اشاره شده است که در صورتیکه دمای قابل تحمل چک ولو 315 درجه سانتیگراد به بالا باشد، فنر چک ولو باید از متریال با پایه آلیاژ نیکل کروم UNS N07750 و در صورتیکه دمای شیر کمتر از 315 درجه سانتیگراد باشد جنس فنر بر اساس پیشنهاد خود سازنده شیر مشخص می شود. از برندهای مطرح سازنده چک ولو دبل پلیت می توان به GESTRA, SPIRAX SARCO, KSB, GOODWIN, FLOWSERVE, KITZ, DUO CHECK و … اشاره کرد.

افت فشار در چک ولوها:

در چک ولوها نیز مانند تمامی شیرآلات دیگر هنگامیکه سیال از درون شیر عبور می کند با افت فشار اجتناب ناپذیری روبرو می شود. عمده شیرآلات یک طرفه هم برای سیال های مایع و هم سیال گاز مورد استفاده قرار می گیرند. به همین دلیل بیشتر سازندگان چک ولو نمودار افت فشار شیر خودکار تولیدی خود را بر اساس سیال آب ارائه می دهند. به طور مثال در شکل زیر می توان میزان افت فشار در چک ولو سویینگ که تابعی از میزان دبی سیال هست برای چک ولو سایز 2 اینچ، 2/1 2 اینچ، 3 اینچ و …مشاهده کرد.

افت فشار در چک ولوهای دریچه ای ویفری

نتیجه گیری

در مجموع، می توان ادعا کرد شیرهای چک ولو که یک مدل از شیرخودکارها هستند، از مهم ترین شیرآلات تضمین کننده ایمینی سیستم پایپینگ هستند که مانع از برگشت جریان سیال به سمت تجهزات گران قیمتی مانند پمپ، کمپرسور، مبدل و … می شوند. این نوع از شیرآلات صنعتی دارای کانکشن و مدل های مختلف مجرابند هستند که با توجه به پارامترهای مختلفی از جمله نوع سیال، دما، فشار، کلاس کاری، میزان نشتی مجاز، اهمیت پدیده هایی مانند کاویتاسیون و …انتخاب و طراحی می شوند.  چک ولوهای دریچه ای، چک ولوهای پیستونی، بال چک ولوهای پلاستیکی، تفلونی، فلزی استنلس استیل، چک ولوهای دبل پلیت و سینگل پلیت، چک ولو مدلی یورکی و … از انواع و اقسام چک ولوها هستند که هرکدام با گسترش نیاز سیستم لوله کشی قابل تامین و نصب هستند.